NOS knutselt citaat vermoorde Kirk over zwarte vrouwen in elkaar

Als je knipt en plakt, kun je iemand alles laten zeggen. Vraag bijvoorbeeld iemand een probleemstelling te herhalen die je zelf meeneemt. Vervolgens weerlegt iemand het probleem, maar dat deel laat je weg uit je gespreksverslag. Dan krijg je een compleet ander beeld van iemands woorden, op basis van dezelfde historische gebeurtenissen. Interessant, nietwaar?

Een willekeurig voorbeeld, er zijn er meer. De schrijvers van het boek ‘Mijn meningen zijn feiten’ probeerden aan te tonen dat Thierry Baudet in de context van het Oekraïne-referendum van 2016 was omgekocht door de Russen. Daarmee haal je Baudet door het slijk, maar alle andere mensen die het referendum hadden bedacht ook, ondergetekende incluis. Er werd een interview met mij gepland, wat als input diende voor het boek. Tijdens dat gesprek werd de ongefundeerde beschuldiging herhaald, waarna ik onderbouwd kon uitleggen dat het een zeer onwaarschijnlijk verhaal is; voor Russische invloeden moet je ergens anders kijken.

De schrijvers besloten het gesprek te vermelden, waarmee de vage, ongefundeerde beschuldiging van het aannemen van Russisch smeergeld meer lading kreeg. Wat ze weg hebben gelaten, is het langste deel van het gesprek, ongeveer een uur, waarin ik de beschuldiging kon weerleggen. De beschuldiging van het aannemen van Russisch smeergeld is overigens verzonnen door een inmiddels voortvluchtige crimineel. Door wel te noemen dat Russisch smeergeld is besproken, maar het onderbouwd weerleggen van de beschuldiging doelbewust aan de lezer te onthouden, vertel je strikt genomen geen leugen. De praktische uitwerking is wel dat de lezer bang wordt gemaakt voor iets dat niet bestaat. In het Engels noemen ze dat ‘lying by omission’.

Journalisten zijn er vatbaar voor, meer dan andere beroepen. Een journalist is gedreven door de wil een rechtvaardiger samenleving te bereiken. Veel journalisten zijn heel erg progressief, dat is te begrijpen en het hoeft ook niet erg te zijn: als iedereen maar bij de feiten blijft. Journalisten zoeken die feiten op, als het goed is, net als wetenschappers. Journalistiek en wetenschap zijn elkaars natuurlijke bondgenoten. Anders dan wetenschappers, hoeven journalisten bij hun publicaties zich alleen niet te houden aan de beroepsethiek die de standaarden bewaakt. Wetenschappers sturen artikelen met bevindingen eerst naar elkaar door, voordat ze gepubliceerd worden. Dat heet ‘peer review’. De onderzoeker legt uit hoe hij tot een conclusie is gekomen en maakt het voor collega’s met bedenkingen mogelijk de stappen te herhalen. Door mee te werken met een kritische beschouwing van de eigen publicatie, maakt de wetenschapper dat werk alleen maar sterker; het kan tegen een stootje.

Soms zijn journalisten zo ver afgedreven in een bepaalde ideologische hoek, dat ze feiten weglaten om een ander beeld te krijgen. In tegenstelling tot de wereld van de wetenschappelijke tijdschriften, bestaat er in de journalistiek geen harde, alomvattende vorm van onderlinge kwaliteitscontrole. Anders had het onderstaande item van NOS, over de moord op Charlie Kirk, nooit het levenslicht gezien. De conservatieve Amerikaan en vader van twee jonge kinderen pleegde langs universiteiten en talkshows te trekken om het debat aan te wakkeren. Bij een open discussie in Utah werd hij in zijn hals geschoten, op zo’n manier dat een grote groep mensen het kon zien. Veel progressieve media worstelen nu met de manier waarop ze verslag moeten doen. Aan de ene kant was hij duidelijk conservatief, iets waar de gemiddelde journalist moeite mee heeft. Aan de andere kant mag je ook geen moord goedpraten, dat is zelfs als gevaarlijke en daarmee strafbare opruiing te omschrijven. De NOS begon met schaar en lijm te knutselen en kwam hiermee;

Het Jeugdjournaal herhaalt de beschuldiging. Kirk vond alle zwarte vrouwen maar dom. Dat is de uitleg waarom veel mensen hem haten, ‘hij zei immers extreme en discriminerende dingen’ - over zwarte vrouwen in de VS bijvoorbeeld. Daarom was de moord ‘te verwachten’. Dit is daadwerkelijk wat het NOS Jeugdjournaal aan kinderen wil meegeven.

Los van de vraag of er een punt is waarop je als doorsnee burger of basisschoolbezoeker vanwege gekrenkte gevoelens maar aan het moorden mag slaan - dat punt is er niet - mag je je ook afvragen of de onderbouwing van het verhaal wel klopt. De NOS zou zich toch niet ook schuldig maken aan lying bij omission, feiten omdraaien door selectief te knippen? Daarvoor moet men een compleet fragment bekijken, zodat de context helder wordt.

De uitspraak die de NOS er creatief uit heeft geknipt, komt ook aan bod in het programma The Young Turks. Daarin wordt Kirk stevig op de hak genomen. Zijn uitspraak over bepaalde ‘domme’ mensen heeft betrekking op vier specifieke zwarte vrouwen, die zelf aangeven hun positie te danken aan positieve discriminatie.

The Young Turks is natuurlijk kritisch op Kirk, die zich hier niet bepaald invoelend uitlaat. De nuance zit hem erin dat Kirk losgaat op het viertal, omdat ze naar zijn mening nooit hun huidige posities zouden hebben kunnen bekleden, als ze niet waren voorgetrokken middels ‘affirmitive action’. Daarom zegt Kirk dat ze het anders niet zouden hebben gered, zonder extra zetje in de rug zijn ze ‘te dom’.

Dat is dus iets totaal anders dan wat de NOS in het eigen commentaar onder het filmpje plaatst; dat hij alle zwarte vrouwen dom vindt, in plaats van het specifieke viertal. Als je dat laatste toevoegt, wordt het verhaal heel anders. En nu we het toch (onbedoeld) over positieve discriminatie hebben, dit is wat een van de specifieke dames erover te melden heeft. Kirk had de fijnbesnaardheid van een heipaal, als je het genuanceerdere verhaal van rechter Ketanji Brown Jackson hoort ga je wellicht anders naar het onderwerp van positieve discriminatie kijken. Het lijkt niet heel gepast haar even als dom weg te zetten. Maar goed, nogmaals; dat deed Kirk op basis van haar eigen uitspraken, niet haar ras en geslacht. Dat verzint de NOS er gewoon zelf bij. Belasting betalen voor een staatsmedium wordt dan een zinloze exercitie.

Kirk was iemand die er graag met gestrekt been in ging en in een vrije samenleving moet dat ook kunnen. Het wordt een ander verhaal, als je je aan gevaarlijke opruiing bezondigt. De NOS beschrijft Kirk als iemand die zich daarvan bediende, met een uit de context geknipt citaat. Vervolgens wordt er in het Jeugdjournaal (!) aan toegevoegd dat iemand die zo racistisch is, wel kan ‘verwachten’ dat hij een keer wordt doodgeschoten. Zo normaliseert een staatsjournaal voor de jeugd een ideologisch gedreven moord. Zo ver zijn we afgegleden.

Normaal gesproken vindt u op deze pagina allemaal financiële beschouwingen. Dit verhaal was iets anders, er is vandaag bijvoorbeeld niet een kasstroomoverzicht te vinden, is dat even jammer. Ik zou iedereen willen meegeven niet te vallen voor enige vorm van extremisme en zeker geen gewelddadige stromingen aan te gaan hangen. Een moord als deze zal helaas repercussies kennen. Achteraf zal iedereen die op dit soort momenten oproept de kalmte te bewaren, daar achteraf met het beste gevoel op terug kunnen blikken. Daarom, bij deze.

Heeft u trouwens mijn laatste boek al gelezen? Democratie op de helling koopt u hierrr, er is een e-book (digitaal, lekker handig) en een papieren boek. Wilt u mijn gegraaf mogelijk maken? Ga naar BackMe, of u koopt mijn andere boek, Het Euro Evangelie: Eventueel laat u uw waardering voor dit artikel merken via de knop hieronder. Of gewoon lekker niet.