Wordt 14 oktober ´voor de veiligheid van uw kinderen´ briefgeheim uit de grondwet gesloopt?

Als je de vraag zo stelt, doet hij misschien een beetje sarcastisch aan. Dat was ook wel de bedoeling. Door met ‘de veiligheid van de kinderen’ te schermen, kun je mensen in beweging krijgen. Wil je dan onnodige risico’s nemen? Nee, precies. Alleen klopt het verhaal niet helemaal. Laten we bij het begin beginnen.

In Nederland hebben we artikel 13 van de grondwet, over briefgeheim. Iedereen heeft recht op een persoonlijke levenssfeer, dus brieven mogen niet zomaar opengescheurd worden. Dat geldt ook voor digitale communicatie, want een naaktfoto per post versturen is net zo gevoelig als een naaktfoto per whatsapp. Of dergelijk materiaal versturen slim is is een tweede, in ieder geval gebeuren deze dingen. Als de politie vermoedt dat iemand crimineel is, is het onder voorwaarden toegestaan in te breken in de persoonlijke communicatie van de verdachte. De politie kan zo achter recente transacties en toekomstige ontmoetingen met andere criminelen komen, nuttig voor de opsporing. Dat gebeurt na toestemming van de rechter-commissaris, er kan niet zomaar in de berichten van iedereen worden rondgesnuffeld. Dat staat dus in de grondwet.

De Europese commissie wil Chat Control invoeren. Daarbij verdwijnt het vertrouwelijke karakter van alle, herhaal, alle communicatie als die over het kanaal van een commerciële aanbieder loopt. Aanbieders van chatdiensten gaan alle berichten van iedereen scannen op ‘child sexual abuse material’, oftewel CSAM. Zedenrechercheurs beschikken al over grote hoeveelheden in beslag genomen materiaal. Volgens het plan krijgt iedere gebruiker van een commerciële chatdienst een stuk software op de telefoon die zoekt naar oude en nieuwe CSAM. Dat betekent praktisch dat als oma tijdens de vakantie een zwembadfoto met haar kleinkinderen erop naar haar klaverjaspartners stuurt, er wordt gecontroleerd of ze geen CSAM verspreidt. Het is dus een extreem zwaar opsporingsmiddel zonder enige redelijke grond voor een verdenking. Iedereen is ineens verdachte.

Er zitten een hoop haken en ogen aan de wet. In de regel zal een meerderheid geen problemen hebben met een digitaal vaardige zedenpolitie, je weet immers op wie ze jagen. Toch is de Europese wet over ‘Chat Control’ niet populair. Ten eerste bleek dat bij een hoorzitting met experts in de Tweede Kamer niet kon worden onderhouwd dat de wet voor meer veiligheid zorgt. Zedenrechercheurs hebben behoefte aan gerichte informatie, ze vragen niet om letterlijk alle communicatie - via commerciële chatdiensten - van iedereen. Deze wet zal wel voor een hoop valse meldingen zorgen die toch opgevolgd moeten worden. Voor burgers zal het grote gevolgen hebben. Als de oma van hierboven onterecht wordt aangewezen als zedendelinquent, dan staat de politie op de stoep. De buren zullen dan vragen wat er aan de hand was. Probeer dan maar eens overtuigend te vertellen dat het algoritme een foutje maakte en er niets aan de hand is. De toeslagenaffaire was dus pas het begin.

Ten tweede is een grote meerderheid van de bevolking helemaal geen voorstander, want ze begrijpen het bovenstaande ook wel. De Europese commissie hield vervolgens een peiling, waarbij bleek dat 72 procent van de Nederlanders tegenstander is. Dit percentage is hetzelfde bij alle leeftijdsgroepen. Een meerderheid wil deze wet helemaal niet, in andere Europese landen is dat ook zo. De commissie vervalste de gegevens en stelde dat een grote meerderheid juist bereid was privacy op te offeren voor de detectie van kindermisbruik. Dat is dus simpelweg niet waar, het getal van 95 procent is een verzinsel, propaganda. Als een wet evident wel goed in elkaar zit, waarom heb je dan propaganda nodig? De commissie verwijderde het propagandafilmpje maar we hebben het opgeslagen in een uitzending van Current Ratio.

Ten derde zijn politici en militairen uitgesloten van het systeem. Chat Control zal volgens de voorstanders enkel achter CSAM aangaan, maar dat kan dus niet. Als een fysieke brief wordt geopend, is de privacy geschonden, terecht of niet. Als er dan geen CSAM wordt aangetroffen maar er zijn wel aanwijzingen te vinden van andere misdrijven, dan is het nog steeds kassa voor de politie. Bij digitale communicatie werkt dat ook zo: je schendt de privacy van de verdachte wel of niet, de reden maakt niet uit. Politici willen graag voorkomen dat gevoelige informatie die ze zelf delen, op ongewenste plekken terechtkomt. Daarom willen ze een uitzonderingspositie. Dat is een vreemd verhaal, als je erover nadenkt. Chat Control zorgt voor software die naar CSAM speurt en politieke en militaire geheimen zou moeten negeren. Als dat mechanisme echt zou werken, had je politici en militairen ook geen uitzonderingspositie hoeven hebben. Chat Control is dus niet gericht op CSAM maar breekt alle communicatie open, want een opengescheurde brief is een opengescheurde brief, ongeacht de aanleiding. De Europese commissie zou de wet ook zo kunnen verkopen maar koos voor de route met het rammelende verhaal over ‘de veiligheid van kinderen’.

Ten vierde valt enkel communicatie via commerciële diensten onder de nieuwe wet. Vanuit het oogpunt van opsporing is dat een vreemd aandoende beperking. Als een Nederlandse pedofiel met een USB-stick vol materiaal naar Frankrijk rijdt om deze te delen met bevriende types, is er niks aan de hand. De Europese commissie mag zich volgens het Europees verdrag namelijk enkel met de interne markt bemoeien, niet met opsporing. Daarom ontstond deze constructie; er moet worden uitgelegd waarom de commissie dan toch met wetgeving komt in plaats van de lidstaat. De commissie schrijft dat verschillende landen anders kunnen denken over dit onderwerp. Een bedrijf als Facebook, met Facebook Messenger, moet daarom kosten maken om te kijken wat de verplichtingen zijn in de verschillende Europese landen. Daarvoor zullen ze een advocaat om advies vragen en dat kost ze een beetje geld in de vorm van ‘nalevingskosten’. Facebook zal iets meer winst maken als die ‘nalevingskosten’ dalen en winst maken is nu wel iets dat met een markt te maken heeft. De echte crimineel weet nu precies welke kanalen hij moet mijden, dat maakt de wet zo ineffectief. De wet is in ieder geval met een bedrijfseconomische bril opgeschreven en is niet primair gericht op betere opsporing. Dan had je meer zedenrechercheurs aangenomen maar die hebben alleen maar last van bezuinigingen en personeelstekorten. Waarom niet dat eerst aanpakken, in plaats van de grondwet te molesteren?

De Europese commissie had nog wel zo’n mooie piramide gemaakt met digitale principes voor 2030. Het is ‘voor de mensen’ en natuurlijk is ‘democratie’ belangrijk. Wel is ‘veiligheid’ een dingetje. Dat dreigt een beetje te ontsporen op deze manier.

Chat Control is zo heftig en contraproductief dat het een stille dood leek te sterven. Onder Deense aanvoering is het echter weer op de agenda gezet, op 14 oktober van dit jaar zal er gestemd worden. Gaat het door, dan is uw persoonlijke levenssfeer voorgoed opengebroken maar er zal geen pedofiel extra worden gepakt. Deze wet is een belediging voor de intelligentie van zelfs deze groep. We doken erin voor Current Ratio, kijk hieronder maar en u bent helemaal bij.

Op deze manier verdwijnt encryptie uit het dagelijks leven en is privacy zonder echt debat uit de grondwet gehaald. Zou je daar niet iets langer over willen nadenken? Of maak het anders een onderwerp tijdens de verkiezingscampagne. Helaas, er wordt eerst gestemd over de wet, daarna mag u pas het stemhokje in. Deze digitale dadendrang is een belangrijk onderwerp in mijn laatste boek. Democratie op de helling koopt u hierrr, er is een e-book (digitaal, lekker handig) en een papieren boek. Wilt u mijn gegraaf mogelijk maken? Ga naar BackMe, of u koopt mijn andere boek, Het Euro Evangelie: Eventueel laat u uw waardering voor dit artikel merken via de knop hieronder. Of gewoon lekker niet. Veel kijkplezier!