Voor tien nieuwe steden moet je rechten breken
Linksom of rechtsom. Europees recht moet eraan, of het eigendomsrecht. Op een andere manier krijg je geen tien nieuwe steden. Merk op dat die belofte van Rob Jetten gelijk is aan die van vijf jaar geleden; toen zouden er een miljoen huizen worden bijgebouwd in tien jaar, wat ook niet kon.
Deze week mocht ik bij ON aanschuiven. Je ziet dat de conclusie uit de kop mensen een beetje boos maakt. Laten we het verhaal in een paar alinea’s samenvatten.
Toen de EU nog een economische gemeenschap was, werd de Natura2000- richtlijn ingebracht: nummertje 92/43. Die moest het milieu in de lidstaten beschermen, wat neerkomt op het terugbrengen van de uitstoot van schadelijke stoffen door landbouw en industrie. Zo ontlast je natuurgebieden, was de gedachte, en met succes. De daling van de uitstoot is spectaculair.
Artikelen 1 en 6 (leden 3 en 4) bevatten samen een soort verslechteringsgebod. Stel dat er een meertje wordt aangewezen als belangrijk natuurgebied. In de buurt van het meertje met een knoflookpad vinden we een paar boeren, wat industrie en een ander natuurgebied. Het meertje zou last kunnen hebben van de boeren en de bedrijven in de buurt, omdat ze voor de uitstoot van chemische verbindingen met stikstof zorgen.
Als je nog meer huizen in de buurt wil bouwen (bijvoorbeeld omdat er tien nieuwe steden zijn beloofd), dan legt dat altijd druk op het meertje. Daarom moet de extra uitstoot gecompenseerd worden, bijvoorbeeld door een van de boeren weg te sturen. Artikel 6 regelt dat er elk jaar verbetering moet optreden, je bent eigenlijk nooit klaar. Dat is de praktische uitkomst van de Natura2000-richtlijn en de invulling die Nederland daaraan geeft. In 2019 geeft het RIVM een presentatie aan de regering. Daaruit blijkt inderdaad dat een maatregel, zoals het verlagen van de maximumsnelheid, slechts eenmalig de ruimte geeft om meer huizen te bouwen. Volgend jaar begint het gedoe opnieuw!
De energietransitie vraagt om een grote herindeling, een verbouwing van Nederland, kijk maar naar het verdwijnen van Moerdijk. Die werkzaamheden zorgen voor nog meer uitstoot van stikstof (of eigenlijk: stikstofverbindingen). Defensie wil meer oefenterreinen, dat legt nog meer druk. Als je dan ook nog een miljoen huizen wil bouwen, zul je bestaande bedrijven en boeren versneld afstand moeten laten nemen van hun grond. Op geen enkele andere manier kun je je voorstellen dat je nieuwe huizen bouwt zonder dat de uitstoot van stikstofverbindingen toeneemt. Als die bedrijven en boeren niet willen vertrekken, dan zul je ze met een noodprocedure moeten onteigenen. Daarbij wordt hun eigendomsrecht geschonden.
Als de volgende premier dat niet wil, zou het een andere optie zijn om het Europees recht te laten voor wat het is en gewoon te gaan bouwen. In Brussel zal dat geen lachende gezichtjes opleveren, de Nederlandse premier moet dan het belang van de Nederlander belangrijker achten dan Europese afspraken (die andere landen ook breken). Zowel D66 als CDA willen af van Nederland, het moet een provincie in een Europese superstaat worden. Het is dus niet waarschijnlijk dat Rob Jetten voor deze route zal kiezen, maar het is een mogelijkheid. Wil je er niet aan, dan blijven over: massaal eigen burgers onteigenen, of de belofte van tien nieuwe steden direct breken. Meer smaken zijn er niet.
Ongeveer zes weken voor de verkiezingen besloot het campagneteam het roer om te gooien; D66 moest de grootste worden, dus Geert Wilders in aantallen stemmen verslaan. Om mensen aan boord te krijgen werd het positieve verhaal van tien nieuwe steden uit de hoge hoed getoverd. Het werkte, deze strategie was briljant.
Helaas heeft Rob Jetten nooit verteld welke keuze hij zal maken om zich aan zijn beloftes te houden: Europese afspraken even laten voor wat ze zijn, of massaal eigen burgers onteigenen. Dan komt een dag na de verkiezingen de aap uit de mouw, die tien nieuwe steden waren niet meer dan een slimme marketingtruc. De teleurstelling zal de komende weken binnendruppelen, het komende kabinet gaat de huizencrisis niet oplossen.
Ik mocht er, zoals gezegd, over praten bij ON. De aflevering staat hieronder. Wilt u echt indruk maken met een goed kado tijdens de feestdagen? Geef dan een boek van Arno Wellens aan je schoonmoeder! Democratie op de helling koopt u hierrr, er is een e-book (digitaal, lekker handig) en een papieren boek. Wilt u mijn gegraaf mogelijk maken? Ga naar BackMe, of u koopt mijn andere boek, Het Euro Evangelie: Eventueel laat u uw waardering voor dit artikel merken via de knop hieronder. Of gewoon lekker niet. Veel kijkplezier!