‘Planeetpunten als persoonlijk budget in 2050’

Wilt u mijn werk mogelijk maken? Ga naar BackMe, of u koopt mijn hele boek, Het Euro Evangelie: Eventueel laat u uw waardering voor dit artikel merken via de knop hieronder. Of niet.

Jazeker, het is slechts een scenario. Niemand kan in de toekomst kijken. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft net als iedereen de ruimte om uit de heup schietend naar de toekomst te kijken. Een scenario hoeft geen werkelijkheid te worden, de inhoud van de laatste ‘ruimtelijke verkenning’ ook niet. Lezer Dennis maakte zich in het kader van de aanhoudende digitalisering wel wat zorgen, vandaar de bespreking van vandaag. Het probleem met ambtenaren die rapporten opstellen is dat hun ideeën vaak overgenomen worden. Dan wordt het een voorspelling die zichzelf realiseert en dan is het ineens een stuk minder onschuldig.

Sorry, welk rapport? De ‘ruimtelijke verkenning’ van het PBL. In 2015 maakte de club al een rapport over de staat van Nederland in 2030 en 2050, samen met het CPB. Daarin gaan ze uit van vier scenario’s. 

Elk van de scenario’s gaat uit van een overheid die zich tot in het extreme bemoeit met het persoonlijk leven van mensen, zeker in economische zin. Vanwege ‘klimaat’ moet consumptie gereguleerd worden. Het scenario ‘Groen Land’ is het meest extreem. Niet alleen moeten prijzen worden verhoogd uit groene motieven, de consumptievrijheid moet letterlijk aan banden worden gelegd. In 2026 zal de ‘Raad voor het Klimaat’ voorstellen dat we radicaal anders moeten betalen voor uitstoot. In 2030 moet er een persoonlijk budget komen met ‘planeetpunten’. Dan zal bijna niemand nog een auto kunnen betalen en als je dat desondanks wil, moet je daar een groot deel van je persoonlijk budget voor opofferen. De omgevingswet zal alleen worden opgerekt, wat neerkomt op ‘transit-oriented development’. Ruimtelijke ordening zal zo geschieden dat na een groene transitie iedereen op de fiets kan verplaatsen, naar werk en woning, je hoeft niet meer ver te reizen. Wonen in buitengebieden wordt zo onbetaalbaar, dus daar zullen mensen wegtrekken. Nederland wordt een grote zee aan bebouwde kernen. De vrijheid is weg maar we doen het voor het klimaat en de planeet. Daarom krijgt elk jaar een Nederlander een Prijs voor Goed Voorouderschap. Vlees eten, vliegen, autorijden en beton gebruiken doen we niet meer.

Sinds de pandemie is het normaal geworden om panisch te reageren. Maatregelen die zin hebben worden dan niet genomen maar de paniek rechtvaardigt wel ander draconisch ingrijpen. Zo bracht de pandemie een wet die het internet reguleert, de DSA, wat neerkomt op censuur. De ECB startte een astronomisch opkoopprogramma dat in de duizenden miljarden euro’s loopt, waardoor de koopkracht van de middenklasse beschadigd raakte. We kregen dagelijks beelden van ‘zorghelden’ op tv voor wie we het allemaal deden. Nu klagen verpleegkundigen vaak over hoge werkdruk en personeelstekorten, niet over een gebrek aan censuur. Per saldo zijn verpleegkundigen er door het monetaire ingrijpen op achteruitgegaan. Een starter krijgt een salaris van tweeduizend per maand, waarmee je onmogelijk een leven kan beginnen. De tekorten nemen toe in de zorg, de aantrekkelijkheid van het beroep van zorgheld is toch geen punt van discussie meer. Met de pandemie verdween de aandacht voor de zorg, bijna zonder structurele verbetering. Uit de Nederlandse begroting voor het Coronafonds van 42 miljard euro is 99 miljoen euro begroot voor verbetering van de intensive care. De rest gaat naar hele andere dingen, zoals Duitse kunstsubsidie en gratis kozijnen voor bejaarden op Sicilië. Het laat zien dat het normaal is om een ‘crisis’ aan te grijpen voor heftige maatregelen, die alleen helemaal niets met het onderwerp te maken hebben. Je zou het hele Coronafonds ook aan zorg kunnen besteden, dat was veel logischer geweest. Maar paniek doet gekke dingen met de mens. 

Bij ‘klimaat’ werkt dat net zo. De uitstoot van Nederland is in vergelijking met China verwaarloosbaar. Dat betekent dat elke reductie door Nederland, zonder medewerking van China, compleet nutteloos is. Sterker nog, als Westerse bedrijven met restricties te maken krijgen die niet voor Chinese concurrenten geldt, dan verdwijnt de industrie naar China. Het maakt Europa geopolitiek afhankelijker, de logistieke ketens worden langer en dat zorgt juist voor meer CO2-uitstoot (maar wel uit het zicht van de grachtengordel) en omdat productie verplaatst naar landen met lagere milieunormen krijg je meer afval en vervuiling. Per saldo verbetert de situatie door zelfkastijding maar marginaal, hooguit. Toch is dit de gekozen route. Nederland, een open economie, beredeneert dat het eigenhandig de chemische samenstelling van de eigen atmosfeer kan sturen alsof er geen buitenland is. Deze filosofie wordt interessant uitgedragen door progressieve partijen die voorstander zijn van migratie, we moeten niet zo benepen denken over migratie. Nu is er ineens wel een buitenland? 

De zelfkastijding beschadigt niet alleen de economie, het milieu en de geopolitieke situatie van Nederland, er is nog een slachtoffer en dat is de democratische rechtsstaat. Voor een klimaatbudget of ‘planeetpunten’ is het nodig dat elke aankoop wordt geregistreerd. Het zal verboden moeten worden om benzine of vlees te kopen met contant geld. Straks is het een crimineel delict, als je met een euro een frikandel uit de muur trekt bij de ranzige snackbar om de hoek. Contant geld uitfaseren betekent dat al je aankopen geregistreerd staan. Het bijhouden van het budget vraagt om een digitale identiteit, die nu al wordt ingevoerd. Die zou vrijblijvend zijn, dat werd het volk beloofd bij de invoering tegen de wens van de Kamer in, maar als er budgetten aan gekoppeld worden verdwijnt het vrijblijvende karakter. De industriële revolutie bracht de personenauto en daarmee vrijheid. Je gooit wat benzine in de tank en je rijdt overal heen, vanaf het huis dat je voor je gezin kunt betalen met een eervolle baan. Dat model verdwijnt. De overheid bemoeit zich met elk aspect van je leven en voor het offeren van vrijheid krijgen we geen milieuwinst terug.

Precies daarover gaat mijn nieuwe boekje, ‘Democratie op de Helling’. Het moet allemaal maar redelijk gevonden worden, maar is een compleet digitale samenleving met een overheid die regie houdt op de levens van mensen wel wenselijk? Is dat een wenselijke volgende stap voor de Westerse samenlevingen, gemeten vanaf de opkomst van de liberale democratie in het midden van de negentiende eeuw? Ik werk dag en nacht om mijn nieuwe boek af te krijgen, ik vraag u nog een klein beetje geduld. En rijk word ik er niet van, wie geen geld heeft krijgt hem gratis van me. Ik doe dit dan ook niet om rijk te worden. Mijn rechtsstaat die eeuwen van bloed, zweet en tranen heeft gekost om gestalte te krijgen mag niet voor de inclusieve, digitale bus op groene stroom worden gegooid. Dus, geef me nog een paar dagen en mijn nieuwe boekje is beschikbaar. Tot die tijd wens ik u veel plezier met de verkenning van het PBL. Mijn werk ondersteunen? Ga naar Backme.org.