CDBC Topic 4/25: De ECB en het ‘Report on a Digital Euro’ van 2020

Geldwagens stoten broeikasgassen uit moet u weten

Het is bijzonder lekker weer, tijd om het strand te laten voor wat het is en u in te lezen in CBDC: het antwoord van de ECB en andere centrale banken op het bestaan van een ‘zero-lower bound’ in een wereld met cash. Simpel gezegd, als een centrale bank de rente wil verlagen als die al negatief is gaat u pinnen, dus dan moest die mogelijk misschien maar eens weg. Deze zomer krijgt u een reeks artikelen over Central Bank Digital Currency, het debat is nu immers losgebroken. Er is een reeks argumenten te horen, van klimaat tot inclusie en Poetin, maar die zijn niet van begin tot eind steekhoudend. Het is voor een voorstander van CBDC bijvoorbeeld onmogelijk gebleken om in drie zinnen aan een neutraal of onwetend persoon uit te leggen wat het voordeel is van CBDC als er al briefjes en pinpassen zijn. Welk probleem wordt er eigenlijk opgelost? 

In dat kader mag het gesprek tussen mijn goudverkopende makker (elke vorm van beleggen is risicovol, tegenwoordig meer nog dan vroeger, maak geen ondoordachte beslissingen met spaargeld) Paul Buitink en Menno Broos van DNB niet ontbreken. Nota bene; deze video ondergaat op dit moment een vivisectie als ware het een kikker: van begin tot einde opengeknipt worden om de videovariant van closereading mogelijk te maken. Het resultaat krijgt u later deze week. Eigenlijk maakt die video dit 25-luik overbodig, alles zit erin. Maar dat zou flauw zijn, we zijn met deel een begonnen in de literatuurlijst over CBDC, het is juli 2023 dus tijd voor deel 4. 

In deze video wordt hij al aangehaald: het rapport van de ECB over CBDC in 2020. Dat rapport noemt in een bijzin (alinea vijf van het voorwoord) dat deze digitalisering niet alleen alles verandert waar de ECB mee bezig is, maar elk aspect van de samenleving als geheel zal aanraken. Daarom is een debat meer dan gerechtvaardigd, nietwaar? 

Het rapport somt wat redenen of ‘scenario’s’ op om een CBDC in te voeren. Daarbij wordt steeds gezegd dat er nog niks is besloten, alles ligt open. Dat is moeilijk te geloven. De ECB worstelt met de afruil tussen het stimuleren van de stagnerende Europese economie en het bestrijden van inflatie. Om de vergrijzende boel hier te stimuleren, zou de rente omlaag moeten, maar dan krijg je inflatie en dat maakt mensen bewezen en terecht boos. Gaat de rente omhoog, dan zitten de landen en banken met grote schulden echter meteen in de problemen, dat kan ook weer niet. 

De ECB noemt dat het voor een centrale bank onder die omstandigheden wenselijk is een CBDC te hebben zodat er meer mogelijkheden zijn voor monetair beleid, dat wordt neergezet als een neutraal feit. Alleen is de ECB een centrale bank die ook echt behoefte heeft aan zo’n middel en volgens het Europees verdrag mag de ECB beslissen over de eventuele invoering. Dan is het niet slechts een neutrale, terloopse opmerking. Het is alsof iemand opschrijft dat het heel normaal en zelfs beter is als alle vrouwen hun partner verlaten voor het leven in een harem van een van de mannen in de buurt met bruinzwart haar en groene ogen. Vervolgens gebeurt dat massaal en blijkt het rapport te zijn geschreven door een man met bruinzwart haar en groene ogen. Er is toegewerkt naar een specifieke uitkomst, het is geen terloopse opmerking gebleken. 

De scenario’s die de ECB noemt zijn de volgende; er ontstaat behoefte aan betalen met apps die aansluiten op een Europees digitaal paspoort of eID, een ander om meer digitale innovatie mogelijk te maken; cash verdwijnt uit de samenleving, zo heeft ook het coronavirus invloed op het betaalgedrag; er ontstaat behoefte aan een digitale opslagplek van geld die wordt ingevuld door niet-Europese partijen; als het eurosysteem ineens ontdekt dat er behoefte is aan een middel om de economie te stimuleren als de rente negatief is, waarbij het bestaan van contant geld een vervelende drempel is; als door een ramp als een cyber-attack, aardbeving of virusuitbraak de pinautomaten het niet meer doen (maar dan had je al cash); als het eurosysteem besluit dat een digitale munt een strategisch middel is en landen buiten Europa het ook moeten kunnen gebruiken; als het eurosysteem ineens beslist dat bestaande betaaloplossingen niet goed zijn voor het klimaat en het anders moet.

Afbeelding: ECB, oktober 2020, Report on a digital euro

Eerst en vooral: leest u het Second progress report on the digital euro investigation phase zelf en vorm zo een mening. Wat opvalt is dat het eurosysteem wordt neergezet als de buurman met groene ogen, die onschuldige feiten oppent over mannen met groene ogen. De ECB zou ineens kunnen vinden dat geldwagens slecht zijn voor het klimaat en daarom moeten verdwijnen. Alleen is de schrijver van het rapport diezelfde ECB, die heeft laten doorschemeren dat de politiek onafhankelijke bank zich toch moet bezighouden met klimaat. Zo redeneer je naar een uitkomst toe. Ook zijn de genoemde oplossingen bij bepaalde scenario’s wel degelijk een uitfasering van cash. Geldwagens wegdoen en contante betalingen weigeren wegens het overspringen van virussen komt in de praktijk wel degelijk neer op afstand nemen van contant geld.

De ECB schrijft ook: ‘In response to a decline in the use of cash, the Eurosystem could introduce a digital euro as an additional form of public money and means of payment’. Dan is CBDC dus een vervanging van cash. Ook mag niet onvermeld blijven dat centrale banken binnen het eurosysteem tegenstrijdige geluiden laten horen. Broos, hierboven, noemde (zonder onderbouwing) nog dat je geen spaarfunctie moet willen binnen CBDC. Dat staat haaks op wat de ECB er zelf over zegt bij de bespreking van het derde scenario, want geld zonder spaarfunctie is waardeloos. Dan zou je er nog online aankopen mee kunnen doen maar dat is allang mogelijk.

De volgende keer kijken we naar een specifiek rapport van DNB over dit onderwerp. Deze twee rapporten zijn belangrijk, want veel concepten die in discussies de ronde doen vinden hier hun oorsprong - van overspringende virussen (wat ze niet doen maar goed) tot programmeerbaarheid van geld en de noodzaak van digitale identiteitsbewijzen. U heeft nu lang genoeg quasi-intellectueel gedaan op mijn gratis Substack-pagina, haal het strandlaken maar tevoorschijn en ga dingen doen die beter bij dit weer passen. 

Mijn werk mogelijk maken? Kijk op :Backme.org voor de mogelijkheden. Zonder volgers en kijkers zijn deze publicaties niet mogelijk maar dat is eigenlijk ook weer heel erg logisch als je gewoon eerlijk bent.