Bekentenissen van een Winstverdriedubbelaar (4)

De dames op de foto hebben niets met het verhaal te maken, want bij Legio Lease was het vooral een hengstenbal. Het is wat het is. Maar eens in de zoveel tijd komen er artikelen voorbij in de media die claimen dat beelden van blonde vrouwen, in dit geval gebruikt door de PVV, een soort racistische propaganda zijn. De collega-journalisten zijn er maar druk mee, vandaag ook, terwijl er een nieuwe kredietcrisis onderweg is. Dit is dus inderdaad een kleine sneer. Vandaag krijgt u het vierde deel en laatste deel van hoofdstuk 28 uit Het Euro Evangelie. Dat kunt u alhier online kopen, in de webwinkel van de Duitse vrienden. De recessie rond de eeuwwisseling was ook veroorzaakt door een overschot aan krediet, net als nu. Daarom is dit een leerzame episode. In Zaandam is het feest bijna voorbij, een beurscrash gaat een einde aan de bubbel maken en daarmee mijn werkgever. Veel leesplezier! Mijn werk ondersteunen kan via Backme.org, zonder u is dit werk bijna niet te doen. 

…Bij het schrijven van dit hoofdstuk heb ik de tijd genomen om in het geheugen te graven en de genoemde feiten waar mogelijk te staven met neutraal bewijs, zoals krantenartikelen die dezelfde periode beschrijven. Dit is een illustratie van de wetmatigheden uit de drie vorige hoofdstukken. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik degene was die deze truc met de achttien maanden heeft bedacht, samen met Gerben, tijdens een natte lunch in zijn appartement aan de Amsterdamse Ceintuurbaan. Gerben belegde ook zelf en in dit jaar hebben we een vriendschap ontwikkeld. Het maakte dat we als duo een beetje als nuttige bron van kennis werden gezien, ook al werken financiële markten helemaal niet zo. Bij de start van de bubbel gaat immers alles omhoog en daarna stort het weer in, wat iemand er ook van meent te weten. Koersen bewegen op korte termijn volgens een ‘random walk’. Vertrouw daarom nooit 'beleggingsgoeroes', zeker niet in het tijdperk van extreem monetair ingrijpen. Als de ECB morgen de rente even verhoogt, volgt er een correctie op de beurzen, hoe slim een beleggingsadviseur of analist ook denkt te zijn. Die onverwachte renteverhoging heeft invloed op aandelen en obligaties maar ook op vastgoed, goud en crypto: altijd. Ga alleen beleggen in wat u volledig begrijpt, anders is Giro 555 of de wijnbar een beter doel.

Het probleem is dat het samen veel geld verdienen zorgt voor een gevoel van broederschap. Als het belang van die familie wordt bedreigd, bijvoorbeeld door teruglopende omzetten, dan ben je geneigd je creativiteit in te zetten om het onheil af te wenden of tenminste uit te stellen. Daarbij negeer je de reden waarom die omzetten teruglopen, zijnde dat er een zeer ondeugdelijk product wordt verkocht. In het vorige hoofdstuk zagen we de verkopers van onrendabele securities bij Société Générale op het hoogtepunt van de kredietcrisis in 2008. Pas als de afdeling of zelfs de hele bank is geklapt, daalt het besef in en worden er lessen getrokken. Na een paar jaar is men die vergeten en bouwt men aan de volgende crisis, naar hetzelfde patroon. Het is maar gezegd: kritiek geven op hebberig gedrag is vanuit maatschappelijk oogpunt begrijpelijk en terecht, maar als je er middenin zit is het een stuk lastiger om je te verzetten.

Terug maar de man die de ’18-‘-oplossing werd aangeboden. De desbetreffende klant was, terwijl de nieuwe lichting zonder mijn medeweten mee luisterde, meteen enthousiast: tot mijn stomme verbazing wilde hij mij zo snel mogelijk het contract laten opstellen. Waarom eigenlijk die haast? De klant wilde graag twee feiten noemen en zo begon hij ook. Ten eerste: hij had twee dochters, van twaalf en veertien en dit moest een mooi potje worden voor de toekomst, als ze zouden gaan studeren. Dat ging hij alleen niet meemaken, want hij zat in de laatste maanden van een terminale kanker. Omdat er geen behandeling meer mogelijk was, zat hij in een palliatief traject zoals medisch specialisten dat noemen. Hoe zit het naast het fiscale aspect met het notariële, als de cliënt intussen overlijdt en de kinderen van gigantische beurswinsten mogen gaan genieten? Terwijl Meester en de jonge garde aandachtig luisterden, vertelde ik hem na een paar seconden stilte dat hij maar een mixfund moest nemen: een kwart van het geld in aandelen, obligaties, vastgoed en contanten elk, met daarbinnen ook weer zoveel mogelijk spreiding. Dat was naar mijn beste weten wat een Boot of Wellink zou hebben gezegd. Prima, zei de klant, jullie hebben er verstand van, maak het maar in orde. Helaas hoorde een dergelijk product niet bij de mogelijkheden die ik kon aanbieden: ik had alleen maar gevaarlijke rommel met een hefboomwerking erin en bewust vage documentatie in de aanbieding, dus verwees ik hem naar de mensen van Rabobank in de verdieping onder me. De klant vond het een raar advies, maar het was wel geloofwaardig. Ik verdiende er zo immers geen cent bonus aan. Voor zover ik na kon gaan, heeft hij mijn advies opgevolgd.

Een minuut later stond ik in aan het bureau van een kokende Albert Meester: of ik helemaal gek geworden was. Ik mocht naar huis, ‘ziek’, zodat ik aan kon sterken. Mijn vaste aanstelling maakte direct ontslag ook onmogelijk. In de weken daarna heb ik een selectie van mensen gemaakt die ik heb afgeraden om van de ‘18-’ mogelijkheid gebruik te maken, wat rampzalige gevolgen had voor mijn verkoopcijfers. Ik was me ervan bewust dat er een crash aan zat te komen, dus dit leek me om meerdere redenen het juiste om te doen. Albert Meester vond het tijd mij te ontslaan, want al mijn klanten namen de benen, weg van mijn werkgever op mijn advies, naar veiliger oorden in de verdiepingen eronder. Het moet om misschien wel miljoenen zijn gegaan. Ik heb helaas nooit een bedankje van de Rabobank gehad, maar wat niet is kan nog komen. In een heftige discussie schreeuwde Meester me toe dat ik mijn werkgever schade berokkende, wat ook gewoon zo was. Hoe durfde ik, we hadden het hier over niet zomaar een bedrijf, maar een respectabele bank! Meester wees me erop dat dit strafbaar was. Mensen uit mijn omgeving vonden dit ook spannend, omdat Labouchere zichzelf van een zeer hoog aanzien had voorzien, iets wat natuurlijk geen enkele bank verdient. Meester noemde de mogelijkheid van een aangifte bij de politie, vervolging door Justitie en een brief naar het DSI, de toezichthouder voor beurshandelaren, had hij al op de post gedaan vanaf zijn eigen wijnbar.

Na een dagje afkoelen spraken Albert en ik elkaar weer, in het bijzijn van Pascal. Ik wees erop dat ik strikt genomen niks fout had gedaan, want twee tienermeiden een product met gespreid risico voorleggen is een beter advies dan ze met een restschuld opzadelen. De reactie van DSI zag ik daarom met vertrouwen tegemoet, helaas kwam deze nooit: Albert liep te bluffen. Pascal was het er enigszins mee eens. Na meerdere overlegrondes besloten we dat ik een half jaar salaris zou krijgen doorbetaald zonder werkzaamheden, als ik zou beloven nooit en te nimmer dit verhaal openbaar te maken, ook niet later in boekvorm. Daar ging ik mee akkoord. Meester wist mij nog wel een overtreding aan te meten. Ik had, zonder dat de genoemde kankerpatiënt nog mijn klant was (hij nam mijn advies aan en vertrok), geprobeerd zijn gegevens in het systeem op te vragen, om te kijken of hij mijn advies had opgevolgd. Ook heb ik met Gerben en Johny kunnen vaststellen dat sommige klanten inderdaad aandelen tegen een te hoge koers aangeboden kregen, wat hun restschuld onnodig hoog maakt. Om dat te doen hebben we met zijn drieën op mijn computer gezocht naar mensen die niet mijn klant waren. Dat mag niet zomaar, strikt genomen heeft Meester gelijk. Uiteindelijk zijn we daarom maar vier maanden ontslagvergoeding overeengekomen – helemaal prima.

Om het gezellig te houden is het ontslag als regulier afgewikkeld. Ik mocht mijn werkdag in mijn cubicle afmaken, al was de telefoon afgesloten en was de aan-en-uitknop van de terminal met kilo’s duct tape afgeschermd. De innige groep begon al te desintegreren in aanloop naar de crash, mijn vertrek was daar een duidelijk onderdeel van en dat maakte de mensen melancholisch. Bertje was er zeker van dat we elkaar nog wel in het leven zouden treffen, nooit gedacht dat hij de kunst van het uitdelen van een warme knuffel in zich had. Naar Ron zijn bruiloft, die na mijn ontslag was, ben ik ook nog geweest. Ik werkte toen bij een andere bank die later ook omviel, KBC Amsterdam. Gerben hield een mooie speech en deed daarbij een poging het nummer ‘Iedereen houdt van doekoe’ van Def Rhymz te zingen. Dat was destijds een hit, eigenlijk een mooi themanummer bij een tijdperk. Van Gerben kreeg ik nog een prachtige stropdas, donkerblauw zijde met witte stippen, ik draag hem nog steeds. Een jaar nadat ik de Rabotoren voor het eerst betrad, stond ik met een kleine verhuisdoos met inhoudelijk juiste en daarmee voor het werk overbodige economische literatuur weer buiten.

De eigen WinstVerdrieDubbelaar sloot ik met verlies af, en heb ik ongeveer 9.000 euro aan restschuld betaald. Andere beleggers lukte dat niet en bleven tot 2016 betalen. Toen besloot de Hoge Raad dat een dergelijk product, in verband met de risico’s, alleen verkocht had mogen worden door verkopers die aan alle wettelijke vereisten WFT voldeden. Na wat u hierboven hebt kunnen lezen, weet u dat daar geen sprake van kan zijn geweest. Want hoe leuk ik Bertje ook vond, hij had immers nooit aangenomen mogen worden. Hem heb ik nooit meer gezien, Rudolf kom ik regelmatig tegen in het Amsterdamse. Met zijn opgespaarde bonussen heeft hij een controllersopleiding afgemaakt en daar nuttig passend werk in gevonden, hij woont samen met zijn vrouw. Gerben doet iets met vastgoed en is actief geworden bij de VVD, een logische combinatie. Dyllandro is naar Suriname verhuisd en werkt daar nu als zelfstandig duikinstructeur: als ik daar eens in de buurt ben ga ik zeker met hem op stap, zowel onder als boven water. Taoufik is een eigen telecombedrijf gestart, een commercieel gebeuren dat het volgens mij minstens vrij redelijk doet. Michael heeft het allemaal laten bezinken en is intussen in Korea geweest om zijn biologische moeder op te zoeken. Julius was klaar met tenger zijn en is nu een bekende fitnessgoeroe op facebook en instagram, die een imposant gespierd lichaam heeft gekweekt waar Edvard een puntje aan kan zuigen. Hij is absoluut niet te beroerd dat ongevraagd op social media te showen, een vos verleert zijn streken niet. Bibafka is bij een van de bekende grote banken gaan werken als financieel planner, de buitenechtelijke relatie met Jerôme zal wel over zijn. Die ging terug naar zijn oude, nuttiger beroep en heeft een eigen praktijk geopend in de fysiotherapie en dat gaat erg goed. Pascal heeft een gezin gestart en doet iets met paarden. Johnny heb ik daarna nog een keer gezien, toen ik zelf al weg was bij Legio. Hij stond druk te bellen voor het nieuwe kantoor van Legio, de blauwe toren naast de PTA in Amsterdam. Ik werkte toen zelf in de horeca, als hulpkok bij een cateraar die een keuken aan het opzetten was in de PTA. De rest van mijn studententijd heb ik voornamelijk bekostigd met barwerk en maaltijden bereiden in het West-Indisch Huis, dat leek me een beter idee dan mensen de vernieling in helpen. Dat was de laatste keer dat ik van Johnny heb vernomen. Hij is uitgeschreven uit de Gemeentelijke Basisadministratie (nogmaals, het is een gefingeerde naam) en een deurwaarder heeft hem langdurig gezocht vanwege een schuld van tienduizenden euro’s. Hij was de eerste die zich actief tegen de eigen werkgever keerde, door het verspreiden van de echte intenties van Legio. Hij heeft kennelijk een prijs moeten betalen voor zijn eerlijkheid. Ik heb verder geen idee wat er van hem geworden is. Dat geldt ook voor Albert Meester en Bertje. Mocht u ze kennen, doe ze de groeten. Een reünie zou wel een leuk idee zijn.